لایۀ خارجی مو کوتیکول است. سلامت و یکنواختی کوتیکول تعیین کنندۀ وضعیت ظاهری مو است. خصوصیات مو همانند نرمی، درخشش و قابلیتحالت گرفتن مو در درجۀ اول بستگی به وضعیت کوتیکول سطح مو دارد. حالت دهنده های مو با سطح خارجی مو در ارتباط هستند.

درخشان بودن مو نتیجۀ انعکاس نور از تک تک موهاست. اگر سطح خارجی مو صدمه ببیند، انعکاس نور از مو کاهش می یابد و مو خاصیت درخشان بودن خود را از دست می دهد. اگر سطح خارجی مو صدمه ببیند، در طول مو بار الکتریکی منفی جمع می شود. به دلیل وجود بار الکتریکی موها یکدیگر را دفع می کنند و در نتیجه مو به سختی شانه می شود و حالت می گیرد.

به نظر می رسد صافی و نرمی مو به قرار گرفتن منظم و یکنواخت کوتیکول ها در سطح مو بستگی دارد. کوتیکول سالم و طبیعی مثل سفال های شیروانی سقف منظم قرار می گیرد. در صورت صدمه به کوتیکول این نظم به هم می خورد و مو خشن، زبر و شکننده می شود و انتهای آن شکاف می خورد و اصطلاحا” موخوره پیدا می کند.

چه کارهایی به مو آسیب می رساند:

زیاد شستن مو (البته اگر مو کوتاه و شامپوملایم باشد، صدمه به حداقل می رسد)، شانه زدن و برس کردن مکرر مو، استفاده زیاد از خشک کننده های مو (سشوار)، فر کردن مو، رنگ کردن مو با رنگ های دایمی، بی رنگ کردن مو، قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی به خصوص مثل اشعۀ خورشید، باد و آب استخر.

تمام عوامل فوق با صدمه به کوتیکول مو باعث زبر و کدر شدن مو، سفت و شکننده شدن آن و اشکال در شانه زدن و حالت گرفتن آن می شود.

توجه: این عوامل فقط به قسمت بیرونی مو که در سطح پوست قرار گرفته است و کوتیکول آن صدمه می زنند. این بدان معنی است که این عوامل معمولا” روی سلول های فعال مو که در عمق فولیکول مو قرار گرفته اند، تأثیری ندارد و به همین دلیل معمولا” روی رشد مو نیز تأثیر نمی گذارد و به همین دلیل مو می تواند حتی در صورت آسیب دیدن از عوامل فوق با رشد طبیعی به حالت ظاهری طبیعی خود برگردد ولی در صورتی که هر یک از موارد بالا شدید و بیش از حد باشد ، به سلول های فعال نیز صدمه می زند و رشد مو را مختل می کند.

مثلا” استفادۀ مکرر و طولانی از خشک کننده های مو مثل سشوار باعث گرمای موضعی در منطقه ای از پوست می شود که به سلول های زندۀ فولیکول مو صدمه می زند. عواملی که باعث کشیدگی مو می شوند یا مو را تحت فشار قرار می دهند نیز به سلول های عمیق تر فولیکول مو صدمه می زنند و رشد مو را تحت تأثیر قرار می دهند.

اصول عملکرد حالت دهنده های مو:
نرم کننده ها برای جلوگیری از صدمه به لایۀ خارجی مو طراحی شده اند و ساز و کار عمل همۀ آن ها یکسان است:

ایجاد لایۀ محافظی که لایۀ خارجی مو را بپوشاند و به مو حالتی نرم و یکنواخت دهد. خنثی کردن بارهای الکتریکی سطح مو. با این کار مو حالت پریشان و ژولیده نخواهد داشت و در ضمن بسیار آسان تر شانه می شود و حالت می گیرد، ضخیم تر و محکم تر به نظر می رسد و گره نمی خورد.

توجه: مواد فعال موجود در حالت دهنده ها فقط بر سطح مو تأثیر دارند، به بخش داخلی مو نمی رسند و تأثیری هم روی فولیکول مو ندارند. تأثیرحالت دهنده ها موقتی است و اکثرا” ظرف چند روز (برحسب شرایط محیطی ) از بین می رود. اگر موها را بشوییم حالت دهنده هم از روی مو شسته می شود. تأثیر حالت دهنده ها فقط آرایشی است و هیچ خاصیت درمانی ندارند. این مواد نیز همانند شامپوها حاوی مواد دیگری به غیر از مادۀ فعال هستند ( در این جا مادۀ فعال حالت دهندۀ مو است) که شامل عطرها، نگهدارنده ها و مرطوب کننده برای موهای خشک می شوند.

روش استفاده از حالت دهنده ها :
حالت دهنده ها برای استفاده بعد از شستو با شامپو طراحی شده اند و فقط باید روی موی سر استفاده شوند نه پوست سر. معمولا” حالت دهنده را باید برای 2 یا 3 دقیقه روی موی سر باقی گذاشت و سپس آبکشی کرد. برای کسانی که موهایشان آسیب شدیدی دیده است، حالت دهنده های قوی وجود دارد که باید به مدت چند دقیقه (برحسب دستورالعمل تولید کننده) روی مو باقی بماند.

تکرار استفاده از حالت دهنده:
تکرار استفاده از حالت دهنده ها به میزان نیاز و تمایل مصرف کننده بستگی دارد. افرادی که موهای سالمی دارند دلیلی ندارد که حتما” از حالت دهنده استفاده کنند. اگر مو در اثر بی رنگ کردن، فر کردن یا قرار دادن در هوای خشک مثل سشوار صدمه دیده باشد، حالت دهنده بسیار مفید است. اگر موها ژولیده اند، سخت شانه می خورند و کدر هستند باید از حالت دهنده استفاده کرد ولی در هر حال نباید بیش از حد و مکررا” از حالت دهنده ها استفاده کرد. زیرا باقی ماندن حالت دهنده روی مو، حالت زنده و درخشش طبیعی مو را از بین می برد.

ژل ها و موس های مو:
کار ژل ها و موس های مو با حالت دهنده ها فرق دارد؛ موس ها برای ایجاد حالت خاص آرایشی مو و نگهداری آن طراحی شده اند و با ایجاد لایه ای نازک و یکنواخت روی مو، آن را از تأثیر عوامل خارجی مثل باد شدید یا نور خورشید حفظ می کنند. برای ایجاد حالتی خاص، ژل ها به کار می روند که مو را سفت می کنند؛ بنابراین، مو را می توانی به دلخواه به شکل های پیچیده آرایش داد.

نویسنده : دکتر شهریار نظری

منبع : http://doctornazari.ir/index.php?ToDo=ShowArticles&AID=10324